EnglishDetails
ObjectnummerP1552
TitelDe 'Eendracht' en andere schepen onder zeil of ten anker
Vervaardiger Willem van de Velde (de Oude) (schilder)
BeschrijvingHet oorlogsschip 'Eendracht' rechts is het hoofdmotief van dit belangrijke penschilderij. Het onwaarschijnlijk gedetailleerd weergegeven oorlogsschip – met honderden mannen aan dek – is het vlaggenschip van luitenant-admiraal baron Jacob van Wassenaer Obdam. Zijn wapen prijkt op de vlag van een van de sloepen die naar het oorlogsschip wordt geroeid. Ruim tien jaar voert hij vanaf dit Rotterdamse schip het commando over de Staatse vloot, tot 1665. Het schip is gezien langs bakboordzijde, net gereed voor vertrek - alleen de topzeilen zijn gehesen en vangen wind. Met zowel de Nederlandse vlag als wimpel in top is de 'Eendracht' het vlaggenschip van de vloot. Er ligt een kleine sloep langszij en een boeierjacht komt net van achter het schip naar voren. Dit boeierjacht is mogelijk een admiraliteitsjacht, gezien de wimpel.
Op de voorgrond links varen twee sloepen op weg naar de ' Eendracht'. De sloep het dichtst bij de kijker voert het wapen van Van Wassenaer op de spiegel. Het schilderij toont veel schepen op de achtergrond, waarvan de meeste gezien aan stuurboord. Er is een grote varieteit aan vlaggen en wimpels. Het schip rechts op de achtergrond voert de wapens van Zeeland en Vlissingen. De reguliere Nederlandse vlag die het schip voert, in combinatie met de gestreepte wimpels, is historisch niet te herleiden op een speciale gebeurtenis. Gezien de gelijkenis met een tekening (in collectie Museum Boijmans Van Beuningen) van Willem van de Velde de Oude zou dit schip de 'Zeelandia' kunnen zijn. Op de achtergrond in het midden zijn nog enkele grote schepen afgebeeld, waarvan een waarschijnlijk een wapen van de Prins van Oranje voert. Helaas is de naam van het schip niet zichtbaar. Wel zichtbaar is een scheepssier in de vorm van een engel die op een trompet blaast. Dit zou er op kunnen duiden dat Van de Velde hier postuum het vlaggenschip van Maarten Tromp, de 'Aemilia', heeft afgebeeld.
De 'Eendracht' werd in 1653 in Rotterdam gebouwd en was van 1654 tot 1665 het schip van admiraal Jacob van Wassenaer Obdam. In 1665, bij de Slag om Lowestoft, kwam Van Wassenaer om het leven. Hij lag dood aan dek van de 'Eendracht' toen het schip werd opgeblazen.
Het is niet meer bekend voor wie Van de Velde dit meesterwerk heeft gemaakt. De kwaliteit verraadt een belangrijke opdrachtgever. Het lijkt een fictieve scene te tonen, bedoelt om alle belangrijke in Rotterdam gebouwde schepen in één beeld te vatten. Het schilderij zou dan in opdracht kunnen zijn gemaakt van de Admiraliteit van Rotterdam (de Admiraliteit op de Maze), ter nagedachtenis van hun voorzitter Jacob van Wassenaer die omkwam in de Slag om Lowestoft in 1665. Een andere optie is, dat het schilderij is vervaardigd voor de Italiaanse markt, waar de familie De’ Medici uit Florence grote interesse aan de dag had gelegd voor penschilderijen van Van de Velde. Zij waren minder geïnteresseerd in historische juistheid van de afbeelding dan in Nederland, maar waren gefascineerd door de unieke techniek en de ver doorgevoerde detaillering. De kwaliteit van onderhavig schilderij is even hoog als de schilderijen die Van de Velde in opdracht van de De Medici's vervaardigde.
Op de voorgrond links varen twee sloepen op weg naar de ' Eendracht'. De sloep het dichtst bij de kijker voert het wapen van Van Wassenaer op de spiegel. Het schilderij toont veel schepen op de achtergrond, waarvan de meeste gezien aan stuurboord. Er is een grote varieteit aan vlaggen en wimpels. Het schip rechts op de achtergrond voert de wapens van Zeeland en Vlissingen. De reguliere Nederlandse vlag die het schip voert, in combinatie met de gestreepte wimpels, is historisch niet te herleiden op een speciale gebeurtenis. Gezien de gelijkenis met een tekening (in collectie Museum Boijmans Van Beuningen) van Willem van de Velde de Oude zou dit schip de 'Zeelandia' kunnen zijn. Op de achtergrond in het midden zijn nog enkele grote schepen afgebeeld, waarvan een waarschijnlijk een wapen van de Prins van Oranje voert. Helaas is de naam van het schip niet zichtbaar. Wel zichtbaar is een scheepssier in de vorm van een engel die op een trompet blaast. Dit zou er op kunnen duiden dat Van de Velde hier postuum het vlaggenschip van Maarten Tromp, de 'Aemilia', heeft afgebeeld.
De 'Eendracht' werd in 1653 in Rotterdam gebouwd en was van 1654 tot 1665 het schip van admiraal Jacob van Wassenaer Obdam. In 1665, bij de Slag om Lowestoft, kwam Van Wassenaer om het leven. Hij lag dood aan dek van de 'Eendracht' toen het schip werd opgeblazen.
Het is niet meer bekend voor wie Van de Velde dit meesterwerk heeft gemaakt. De kwaliteit verraadt een belangrijke opdrachtgever. Het lijkt een fictieve scene te tonen, bedoelt om alle belangrijke in Rotterdam gebouwde schepen in één beeld te vatten. Het schilderij zou dan in opdracht kunnen zijn gemaakt van de Admiraliteit van Rotterdam (de Admiraliteit op de Maze), ter nagedachtenis van hun voorzitter Jacob van Wassenaer die omkwam in de Slag om Lowestoft in 1665. Een andere optie is, dat het schilderij is vervaardigd voor de Italiaanse markt, waar de familie De’ Medici uit Florence grote interesse aan de dag had gelegd voor penschilderijen van Van de Velde. Zij waren minder geïnteresseerd in historische juistheid van de afbeelding dan in Nederland, maar waren gefascineerd door de unieke techniek en de ver doorgevoerde detaillering. De kwaliteit van onderhavig schilderij is even hoog als de schilderijen die Van de Velde in opdracht van de De Medici's vervaardigde.
Datum 1668 - 1668-12-31
Vervaardiging periodeTweede Engelse Oorlog
Onderwerplinieschip: Eendracht[scheepsnaam], sloep[vaartuig], boeierjacht, linieschip: Aemilia[scheepsnaam], linieschip: Zeelandia[scheepsnaam]
PersoonstrefwoordWassenaer, Jacob van; Admiraliteit op de Maze
Objectnaamschilderij, penschilderij
ObjectcategorieSchilderijen
Formaat
doek hoogte: 112.00 cm
doek breedte: 174.00 cm
lijst hoogte: 129.50 cm
lijst breedte: 191.20 cm
lijst dikte: 5.80 cm
doek breedte: 174.00 cm
lijst hoogte: 129.50 cm
lijst breedte: 191.20 cm
lijst dikte: 5.80 cm
StandplaatsNiet op zaal