EnglishDetails
ObjectnummerP1773
TitelHaringbuizen op de nering
Vervaardiger Simon Jacobsz. de Vlieger (schilder)
BeschrijvingEen vloot van haringbuizen, bezig de netten in te halen. Drie haringbuizen zijn duidelijk zichtbaar, van rechts op het voorplan tot links op het achterplan. Op alle schepen is de grote en fokkemast gestreken en staat het (vierkante) achterzeiltje bij. Op het middenplan zijn nog een vierde en vijfde buis zichtbaar.
Door het kluisgat op het voorschip van een haringbuis wordt de reep ingehaald en worden de breels 'afgestoken' (losgemaakt). Via de 'geestrol' (een opening in de verschansing met rol) halen de vissers het net binnen. Het tuig van de buis rechts op het schilderij is op het bezaantje na geheel gestreken.
Dit schilderij toont de haringvangst in vol bedrijf. De opvarenden van de buis rechts zijn bezig met de laatste fase van de 'nering', zoals men de drijfnetvisserij toen noemde; het binnenhalen van de vangst. Aan die laatste fase is heel wat werk voorafgegaan. In de nachtelijke uren hebben de vissers de vleet uitgezet. Veertig tot vijftig loodzware netten van hennep, elk zo'n dertig meter lang en zestien meter hoog, en aan de bovenzijde voorzien van een lijn met drijvers van kurk, zetten zij over boord. Zij waren aan elkaar - en aan het schip - verbonden met een touw, de reep. Deze werd op een diepte van ruim vijf meter drijvende gehouden door een hele serie houten tonnen (de breels), om de zoveel exemplaren voorzien van een vlag. Zo hield de schipper zicht op zijn netten.
Wanneer deze, vooral afgaand op intuïtie en ervaring, dacht dat voldoende haring in de mazen van zijn net zat, begon het grote werk. Met het spil werd de reep via een kluisgat binnengehaald. Het was de taak van het jongste bemanningslid om dáár, voorop het schip, breels en reep los te maken van het net. Andere bemanningsleden sjorden de loodzware netten langs de boordrand naar de midscheeps, waar de geestrollen zich bevinden, waarover de netten met hun vangst binnenboord werden gehaald. Achter de bakboords-geestrollen staat op het schilderij een visser die met een zogenaamd laafnet haringen opvangt, die bij het binnenhalen uit het net vallen. Dan werd de haring uit de netten geschud, schoongemaakt, gezouten en in tonnen gepakt. Het uitzetten en weer binnenhalen van de vleet ging door tot de ruimen vol waren - en daarmee een goede besomming (de opbrengst van de vangsten) verzekerd was.
Simon de Vlieger is een van de origineelste landschapsschilders van zijn tijd. Hij combineerde het vertellen van verhalen met het schilderen van sfeer. Kijk je naar dit schilderij, dan herken je de activiteiten van de schepen en de bemanning. Tegelijk voel je de diepe emotie van het moment. De schildert suggereert een verstilling van iets dat eigenlijk een drukke en luidruchtige bedoening was. De Vlieger verstond de kunst om van iets eenvoudigs poëzie te maken, met name in dit meesterwerk. Geen wonder dat het wel “de mooiste De Vlieger” is genoemd.
Door het kluisgat op het voorschip van een haringbuis wordt de reep ingehaald en worden de breels 'afgestoken' (losgemaakt). Via de 'geestrol' (een opening in de verschansing met rol) halen de vissers het net binnen. Het tuig van de buis rechts op het schilderij is op het bezaantje na geheel gestreken.
Dit schilderij toont de haringvangst in vol bedrijf. De opvarenden van de buis rechts zijn bezig met de laatste fase van de 'nering', zoals men de drijfnetvisserij toen noemde; het binnenhalen van de vangst. Aan die laatste fase is heel wat werk voorafgegaan. In de nachtelijke uren hebben de vissers de vleet uitgezet. Veertig tot vijftig loodzware netten van hennep, elk zo'n dertig meter lang en zestien meter hoog, en aan de bovenzijde voorzien van een lijn met drijvers van kurk, zetten zij over boord. Zij waren aan elkaar - en aan het schip - verbonden met een touw, de reep. Deze werd op een diepte van ruim vijf meter drijvende gehouden door een hele serie houten tonnen (de breels), om de zoveel exemplaren voorzien van een vlag. Zo hield de schipper zicht op zijn netten.
Wanneer deze, vooral afgaand op intuïtie en ervaring, dacht dat voldoende haring in de mazen van zijn net zat, begon het grote werk. Met het spil werd de reep via een kluisgat binnengehaald. Het was de taak van het jongste bemanningslid om dáár, voorop het schip, breels en reep los te maken van het net. Andere bemanningsleden sjorden de loodzware netten langs de boordrand naar de midscheeps, waar de geestrollen zich bevinden, waarover de netten met hun vangst binnenboord werden gehaald. Achter de bakboords-geestrollen staat op het schilderij een visser die met een zogenaamd laafnet haringen opvangt, die bij het binnenhalen uit het net vallen. Dan werd de haring uit de netten geschud, schoongemaakt, gezouten en in tonnen gepakt. Het uitzetten en weer binnenhalen van de vleet ging door tot de ruimen vol waren - en daarmee een goede besomming (de opbrengst van de vangsten) verzekerd was.
Simon de Vlieger is een van de origineelste landschapsschilders van zijn tijd. Hij combineerde het vertellen van verhalen met het schilderen van sfeer. Kijk je naar dit schilderij, dan herken je de activiteiten van de schepen en de bemanning. Tegelijk voel je de diepe emotie van het moment. De schildert suggereert een verstilling van iets dat eigenlijk een drukke en luidruchtige bedoening was. De Vlieger verstond de kunst om van iets eenvoudigs poëzie te maken, met name in dit meesterwerk. Geen wonder dat het wel “de mooiste De Vlieger” is genoemd.
Datum 1625 - 1650
Onderwerpharingbuis[vaartuig], drijfnet, Nederlandse vlag, natievlag, halen van de vleet, haring-drijfnetvisserij
Objectnaamschilderij, olieverfschilderij
ObjectcategorieSchilderijen
Techniekolieverf op paneel
Formaat
paneel hoogte: 52.50 cm
paneel breedte: 65.00 cm
lijst hoogte: 66.00 cm
lijst breedte: 78.90 cm
lijst dikte: 5.00 cm
paneel breedte: 65.00 cm
lijst hoogte: 66.00 cm
lijst breedte: 78.90 cm
lijst dikte: 5.00 cm
StandplaatsNiet op zaal